Kadastrale kaart van Uden.
In 2022 hebben we ons aangesloten bij het regionale samenwerkingsverband Historische Geografie Brabant.
Ondersteuning van de twee vrijwilligers door twee bestuursleden is niet voldoende gebleken. Hierdoor heeft onze stichting zich in september 2023 helaas terug moeten trekken uit dit prachtige project.
We hebben de gegevens overgedragen aan HGB in de hoop dat er toch verder gewerkt kan worden aan de kadastrale kaart van Uden.

Wat er aan vooraf is gegaan.
Twee van onze vrijwilligers zijn van 2016 t/m 2022 bezig geweest met het digitaliseren van de gegevens van het Kadaster en het digitaal tekenen van de kadastrale kaart van Uden in Haza-Data.
Als basis zijn we uitgegaan van de Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OAT) 1832, het begin van het kadaster.

Fragment van de OAT minuutplan Sectie M uit 1832: de dorpskern van Uden.

Fragment van de digitale kaart uit 1832: de dorpskern van Uden.

De volgende stap was het verwerken van de gegevens uit de Supplementaire Aanwijzende Tafels (SAT) tot 1863. Hierdoor zien we de stapsgewijze veranderingen in Uden, Volkel en de Peelse hei.
Vervolgens zijn we verder gegaan met de Sectie M, de dorpskern van Uden, omdat we daar de nadruk op willen leggen.
Het is mooi om te zien dat steeds meer weilanden  worden gecultiveerd en dat er boomgaarden worden aangeplant.

Kadaster Archiefviewer.
Sinds eind 2016 is onze stichting geabonneerd op deze dienst van het Kadaster.
Hierdoor kunnen we de kadastrale gegevens thuis downloaden via Kadaster Archiefviewer.
Het betreft hier de veldkaarten, de hulpkaarten, de leggerartikelen enz.
In totaal betreft het het bijna 57.000 scans die één voor één zijn binnen gehengeld.

Digitalisering OAT lijdt tot opvallende vondst.
In het boek „De Geschiedenis van de basisscholen in de gemeente Uden“ van Henk Klösters lezen we op pagina 15: We weten dat er in Uden een openbare school stond vlak bij het kerkhof van de toenmalige parochiekerk (het huidige Engelse) kerkhof, ongeveer op de plaats waar nu het pand Piusplein 11 staat.
Deze tekst wordt begeleid door een bewerkt kaartje van de OAT en een foto van het pand Piusplein 11.

Het (foutief) bewerkte kaartje met perceel M 564 ongeveer in het midden.

Bij een tussentijdse vergelijking van de digitale kaart met de bewerkte kaart van de OAT bleek dat de school op een heel andere plaats had gestaan dan hierboven beschreven, namelijk in de hoek van het kerkhof aan de zijde van de huidige Burgemeester Buskensstraat. Nu staat op op deze plek het gebouwtje met daarin het Cementery register.

Het register van de Sectie M van de OAT geeft aan dat perceel 562 het kerkhof is, dat 563 de kerk is; beide zijn in eigendom van de kerk. Perceel 564 is de school en is eigendom van de gemeente.

Een fragment van de sectie M van de OAT 1832.
Rechtsonder perceel 564, de school.
Uiterst rechts de huidige Burg. Buskensstraat.

Hetzelfde fragment van de sectie M van de OAT 1832, ingetekend in Haza-Data.

We zijn met onze bevindingen naar de experts van de Heemkundekring gegaan en ondanks aanvankelijk ongeloof, konden we uiteindelijk maar tot één conclusie komen.
In de nummering op het bewerkte kaartje van de OAT is een fout geslopen, waardoor de schrijver begrijpelijkerwijze op het verkeerde been is gezet.
Zonder als een schoolmeester bezig te willen zijn, lijkt het dus een nuttige tip voor aspirant schrijvers: ga zoveel mogelijk uit van originele bronnen.

Naslagwerk lager onderwijs in Uden.
Voor velen zal het boek van Henk Klösters gezien worden als een naslagwerk voor alles dat te maken heeft met het lager onderwijs in Uden. Vandaar dat we onze lezers deze opmerkelijke vondst niet willen onthouden.

Met dank aan Wim Angevaare, Thijs van den Heuvel, Wim Rovers, Adriaan Sanders en Nico Vertogen.

Bronnen:
Henk Klösters, De Geschiedenis van de basisscholen in de gemeente Uden, Uden 2005.
BHIC: OAT Uden 1832.

Klik hier om terug te gaan naar de rubriek Uitgelicht.